Như trên kia tôi đã nói, cả các nhà khoa học cũng quay về tôn giáo. Cô Helen Jepson mách với tôi rằng cô thường được thấy đào Galli-Curci, trước khi ra sân khâu, ngồi nghỉ trong một cái ghế bành. Tôi phải làm lụng khổ nhọc mười giờ một ngày trên cánh đồng lúa và trong kho cỏ khô ở Misssouri - làm tới nỗi chỉ mong mỗi một điều là sao cho thân thể hết mỏi nhừ, hết nhức nhối mà thôi.
Chúng ta còn sống được vài chục năm trên trái đất này, thời khắc bất tái lai, cớ sao bỏ phí bao nhiêu giờ để ấp ủ trong lòng ưu tư, bất bình không quan trọng mà chỉ một năm sau là người khác và cả ta nữa đều quên hết? Không nên vậy, hãy nên hy sinh đời ta cho những hành động và cảm tình đáng quý, những tư tưởng cao thượng, những tình thương chân thật và những sự nghiệp lâu bền". Người ta càng chỉ trích, ông lại càng công nhiên tỏ ra không cần. Có một đôi khi họ đáp: "Tôi chỉ muốn nằm suốt ngày".
Nhờ vậy tôi thắng được nỗi lo sợ cảnh cô đơn, hăng hái và yêu đời. Áp lực đó không chịu nổi, phải xả bớt đi mới được. Nằm trên giường, ông viết trung bình mỗi năm 1.
Có một cách độc nhất ở đời để lợi dụng dĩ vãng là ta phân tích một cách điềm tĩnh những lỗi lầm đã trót phạm, làm bài học nhớ đời rồi quên hẳn những lỗi đó đi, đừng cho nó dày vò ta nữa. Đúng như Charles Kettering đã nói: "Khéo đặt vấn đề là đã giải quyết được một nửa". Nói một cách khác, theo luật trung bình do kinh nghiệm mà biết thì phần rủi bị tai nạn chỉ là một phần 5.
Kiếm cách nào bây giờ? Không có kinh nghiệm. Lẽ cố nhiên, chồng bà chẳng phải là người hoàn toàn. Tôi không cần gì hết.
Vậy nếu chúng ta ưu tư, tại sao khôngcầu Thượng Đế giúp ta? Tại sao không "chịu tin có Thượng Đế, vì chúng ta cần có tin tưởng mới sống nỗi" như Emmanuel Kant đã nói? Tại sao không tự nhập vào cái động lực vô tận nó vận chuyển vũ trụ để tâm hồn được mạnh thêm lên? Không thể đồng thời thấy hăng hái nhiệt liệt về một công việc nào đó và thấy chán nản thất vọng vì một nỗi lo buồn khác. Chúng ta, ai cũng cảm thấy cần có ở thế gian này một người sẳn sàng nghe mình và hiểu mình.
Đúng như lời Tennyson đã nói khi bạn thân nhất của ông là Arthur Hallam qua đời: "Tôi phải cắm đầu làm việc, không thì thất vọng cũng giết tôi thôi". Rồi đây, hai chục năm nữa, có lẽ bạn và tôi, chúng ta cũng sẽ dùng những tĩnh từ ấy để tả cái thằng bây giờ của chúng ta. Và bắt tôi mặc quần áo dài, rộng.
Chúng ta đều lo đến chuyện riêng của chúng ta, có thì giờ đâu để phí vào chuyện gia đình Tolstoi. Ông nói với tôi: "Cái gì cũng làm cho tôi lo, tôi lo vì tôi ốm quá; vì tôi tưởng rằng tóc tôi mỗi ngày mỗi rụng; vì tôi sợ không bao giờ dành được đủ tiền để cưới vợ; sợ không bao giờ thành một người cha hiền; sợ không cưới được ý trung nhân; sợ đời không sung sướng. Tôi tưởng tượng khu đất mênh mông trên đó bộ đội đóng rải rác, và tôi nhủ khi nào bom rớt trúng lỗ hầm nhỏ, sâu đó tôi mới chết được.
Muốn được vậy, phải thông minh và chính cái thiên tư đó phân biệt khôn với kẻ ngốc". Lúc đó thiệt chán ngắn, hoặc "Thôi để lần sau gặp ông sẽ tính lại". Sau cùng tôi "tốp đợi".
Nói cách khác là tôi rán thu thập đủ những sự kiện chống lại tôi, trái với ý muốn của tôi. Người ta càng chỉ trích, ông lại càng công nhiên tỏ ra không cần. Rồi họ mới chế ra những vỏ xe mềm hơn để làm cho sự đụng chạm trên đường dịu, nhẹ đi và những vỏ này "chịu đựng" được.