Cuộc chiến thường chỉ kéo dài vài giây, rồi chúng tách nhau, đập mạnh đôi cánh vài lần, và bơi đi hai hướng khác nhau. Xin nhắc lại sơ qua về cách thức vận hành của tự ngã hư ngụy và cách nó tạo ra bi kịch như thế nào. Không việc gì bạn làm được cũng như không thứ gì bạn đạt được trong tương lai có thể đưa bạn đến gần sự cứu rỗi hơn việc bạn làm trong khoảnh khắc hiện tại.
Trong trường hợp đầu, nó thị hiện dưới dạng sự bất an và thường xuyên cảm thấy mình không xứng đáng hay chưa đủ tốt. Chúng vượt quá phạm vi các xúc cảm, nằm ở mức độ sâu thẳm hơn nhiều. Thế là cái quầng chứa nhóm đau khổ không muốn bạn phát hiện ra sự thực về nó.
Lúc đó tâm trí bèn nảy sinh ảm ảnh về tươnglai như là một lối thoát ra khỏi cái hiện tại không được thỏa nguyện và đầy bất mãn này. Bản chất chu kỳ của vũ trụ liên quan mật thiết với tính vô thường của tất cả mọi sự vật và hoàn cảnh. Tiến trình này phản ảnh cách vận hành của một số qui luật vũ trụ chi phối sự phát triển ý thức, vì vậy một số người tỏ ngộ có thể đoán biết trước được.
Cái đó mới thực sự quí giá. Nó cho phép nỗi đau hiện hành mà đồng thời còn chuyển hóa đau khổ nữa. Bạn trở nên hiện trú.
Câu hỏi ấy là: Còn các tình cảm tích cực như yêu thương và niềm vui thì sao? Dù có tỏ ngộ hay không, bạn vẫn là đàn ông hay đàn bà, cho nên ở bình diện hình tướng bạn vẫn không toàn vẹn. Sự tỉnh thức ở cơ thể giữ cho bạn luôn hiện trú.
Khi tiếng ồn này đột nhiên ngưng bặt, bạn cảm thấy nhẹ nhõm hẳn lên. Đây là tinh hoa của thiền định. Nguyên nhân khiến cho một số người ưa thích dấn thân vào các hoạt động nguy hiểm như leo núi, đua ô tô, và vân vân, dù họ có lẽ chẳng hề biết, chính là chứng buộc họ tiến vào cái Bây giờ - tiến vào trạng thái cực kỳ sống động thoát khỏi thời gian, thoát khỏi các rắc rối trong đời sống, thoát khỏi suy nghĩ, thoát khỏi gánh nặng của nhân cách.
Dĩ nhiên, tiềm năng này không nhất thiết được nhận thức đầy đủ, nhưng nếu bạn bị mắc kẹt trong một cơn ác một thì có lẽ bạn sẽ có động cơ vững chắc để thức tỉnh hơn những người chỉ bị vướng mắc vào những vước thăng trầm trong một giấc mộng bình thường. Đó là món quà quý giá nhất bạn có thể dành cho họ. Chấp nhận nó vốn hiện hữu ở đó.
Hãy lợi dụng sự hiện trú của vị thầy để phản chiếu nhân thân vượt qua tên tuổi và hình tướng của riêng bạn trở lại bạn, để cho chính bạn trở nên hiện trú mãnh liệt hơn. Chất xúc tác tuyệt vời nhất cho sự thay đổi trong một mối quan hệ chính là hoàn toàn chấp nhận người bạn yêu như người ấy đang là, mà không cần phán xét hay thay đổi họ theo cách thức nào đó. Bạn đã tìm thấy sự sống vĩnh hằng ngay bên dưới hoàn cảnh sống của mình.
Nó sẽ giải phóng phần lớn ý thức trước đây đã bị giam hãm vào vòng suy nghĩ vô bổ và có tính cưỡng chế. Tôi vừa nghe tin một nữ diễn viên nổi tiếng qua đời ở độ tuổi bát thập. Ở mỗi giai đoạn thuộc tiến trình bộc lộ tình hình trục trặc trong các mối quan hệ, người ta đều có cơ hội thoát khỏi trạng thái vô minh.
Nếu đào bới quá khứ, nó sẽ trở thành cái hố không đáy: Luôn luôn có gì đó hơn nữa để tìm kiếm. Tự ngã nói rằng: “Làm như thế thật nguy hiểm, bạn sẽ bị tổn thương. Hoạt động không ngưng nghỉ của tâm trí cầm tù bạn trong thế giới hình tướng và trở thành tấm bình phong mờ đục ngăn cản không cho bạn nhận biết cõi Bất thị hiện, nhận biết cái tinh hoa Thượng đế vô tướng và phi thời gian trong chính bạn, trong mọi sự việc, và trong mọi tạo vật.