Những cuốn sách hay phải cao hơn tầm hiểu biết của bạn, nếu không chúng sẽ không mang lại điều gì thú vị đối với bạn. Sự trùng hợp như vậy thường sẽ rất bất lợi, vì nếu ta dùng một hoặc một loạt từ của một tác giả, ta rất dễ tiếp tục dùng các từ khác của tác giả ấy. Trong phần này, chúng tôi sẽ đề cập đến việc phát triển kỹ năng đọc sách.
Vì thế, không có gì là nghiêm trọng khi ta hoãn dạy đọc cho trẻ đến khi nào trẻ thật sự bước vào giai đoạn sẵn sàng đọc. Nhưng thường một lập luận chiếm một vài đoạn văn hoặc nhiều hơn thế. Và một thi sĩ vẫn là một người bình thường, vẫn học tập và cảm nhận cuộc sống bằng những giác quan như mọi người.
Khi nắm vững nội dung cuốn sách, độc giả đã đưa mình lên ngang tầm với tác giả. Người đó sẽ đọc tốt hơn nếu họ đòi hỏi nhiều hơn ở bản thân, và nội dung họ đang đọc. Hoặc nếu tên tác phẩm đề cập đến những lĩnh vực mang tính thực hành mà bạn biết như đạo đức, chính trị, kinh doanh, thậm chí có thể là kinh tế học, luật pháp hay y khoa, thì bạn có thể phân loại cuốn sách đó khá dễ dàng.
Nhưng không có tác phẩm nào đơn thuần kể về cuộc chiến theo đúng nghĩa của từ này. Do vậy, đọc một tác phẩm bình luận, đặc biệt là một lời bình có vẻ chắc như đinh đóng cột sẽ hạn chế bạn đào sâu suy nghĩ thêm và giới hạn hiểu biết của bạn về một cuốn sách. Khi ta đọc báo, tạp chí, hay bất cứ loại tài liệu nào mà ta hoàn toàn hiểu ngay được bằng kỹ năng và trình độ của mình, thì những điều đó có thẻ tăng thêm lượng thông tin cho chúng ta, nhưng không thể cải thiện khả năng am hiểu vì mức độ hiểu của ta trước và sau khi đọc vẫn bằng nhau.
Ngược lại, có những khuyết áo không hề có cúc để cài. Nhưng những nhận định đó sẽ chỉ là ý kiến cá nhân và hoàn toàn vô nghĩa nếu tác giả không đưa ra dẫn chứng cụ thể. Điều này giải thích tại sao quy tắc 5 của phương pháp đọc phân tích liên quan đến từ vựng và thuật ngữ, trong khi quy tắc 6 mà chúng tôi sắp đề cập lại liên quan đến câu và mệnh đề.
Đôi khi phải mất hàng năm với nhiều lần đọc đi đọc lại mới tìm thấy. Nói cách khác, bạn sẽ thấy tìm hiểu một bài thơ không hề khó như bạn tưởng. Chuyên luận mang tính triết học: Aristotle là học trò giỏi nhất của Plato.
Điều này rất dễ nhận ra. Họ không biết suy luận nếu cuốn sách có tên là Sự suy tàn và diệt vong của Đế chế La Mã thì nội dung thường sẽ bắt đầu bằng thời kỳ hoàng kim của đế chế, rồi mới đến suy tàn và diệt vong. Mặc dù hầu hết các chuyện kể lịch sử đều gần với tác phẩm hư cấu hơn là tác phẩm khoa học thì bạn vẫn nên đọc chúng như những tác phẩm mô tả.
Định lý 5 chỉ chứng minh mối quan hệ giữa giả thiết và kết luận đúng. Tương tự, nếu bạn có thể đọc một cuốn sách dài về lịch sử, triết học, hay một chuyên luận về khoa học thì việc đọc báo hay bản tóm tắt cùng lĩnh vực đó sẽ chỉ là chuyện nhỏ. Người ta còn gọi cấp độ này là đọc so sánh.
Các quy tắc đều cung cấp cho những độc giả áp dụng chúng những kiến thức về cấu trúc một cuốn sách. Nói cách khác, mục đích nghiên cứu cấp độ đọc thứ tư này không phải là phương án cuối cùng trả lời cho câu hỏi nảy sinh trong quá trình tiến hành nghiên cứu hay giải pháp cuối cùng cho vấn đề gốc rễ dẫn đến cuộc nghiên cứu này. Mỗi động tác đều đòi hỏi bạn chú ý cao độ khi thực hiện.
Khi đó, bạn sẽ làm gì? Thêm vào đó, luật quy định Hạ viện có quyền duy nhất là tố cáo, còn Thượng viện có quyền duy nhất là kiểm tra những lời tố cáo đó. Lãng phí vì trí óc của con người có thể nắm bắt cả một câu, hay một đoạn bằng một cái liếc mắt với điều kiện là đôi mắt cung cấp cho nó lượng thông tin nó cần.