Đóng quá khứ lại! Để cho quá khứ đã chết rồi tự chôn nó. Tại sao vậy? Thì đây: Một lần tôi hỏi giáo sư William Lyon Phelps ở Đại Học đường Yale về điều ấy. Họ không biết họ làm được việc gì mà cũng không biết thích hợp với việc gì nữa.
Người nào tạo lập một hãng lớn mà không học cách tổ chức, uỷ bớt quyền, để có thì giờ chỉ huy, kiểm soát thì khoảng 50, 60 tuổi sẽ mắc bệnh đau tim và phải nghỉ việc luôn. Hơn nữa, nếu việc đó đưa ra toà, và đăng trêen mặt báo thì sẽ tai hại cho Công ty không ít. Tôi ngẫng đầu, mạnh dạn đi xin một chân bán điện cụ.
Chẳng hạn như Bác sĩ Alexis Carrel, tác giả cuốn Con người: một cỏi bí mật và được giải Nobel, một danh vọng cao cả nhất trong giới khoa học, đã đăng ở tạp chí Reader's Digest: "Không có gì gây nghị lực mạnh mẽ cho bằng kinh kệ. Bây giờ tôi biết rằng ở đời chẳng ai để ý đến mình cả và có nghe nói gì về mình, họ cũng thấy kệ. Nếu họ chưa xét đi xét lại mà đã viết thư khuyên, bạn đừng thèm nghe.
Bức thư không làm xấu danh Đại tướng mà làm ô danh mụ rất nhiều. Chúng ta phí đời chúng ta quá. Ít lâu sau, tôi nhận thấy rằng quy tắc "tốp lỗ" đó có thể áp dịng vào nhiệu việc khác, ngoài việc đầu cơ.
Mà cái rủi ấy chỉ là một phần mười ngàn. Ông nhất định không tin, ông đỗ lỗi cho cơ quan thương mãi của chúng tôi ở Nữu ước. Mới rồi tôi đưa một người bạn mắc chứng đó lại Philadephie kiếm một bác sĩ chuyên môn nổi danh và đã kinh nghiệm được 38 năm rồi.
Bài này kể lại kinh nghiệm của một người đàn bà khó nhọc mới tìm thấy được rằng: "không thể sống không có Trời được". Người đó hỏi mua thử hai ổ. Ông ta lượm hằng triệu bạc mà chết, chết hồi có 61 tuổi.
Người này nhún vai đáp: "Khách hàng của tôi mua hạt dẻ chứ không mua bánh". Bạn và tôi, ta có những tài cán riêng, vậy đừng mất công buồn bực vì nỗi không được như người kia người nọ. Đóng những hôm qua lại, chúng đã bước mau về cõi chết.
Bởi vậy tôi chẳng hề cản. Tôi hãnh diện đã làm được một thủ đoạn: câu được sáu con cá lớn. Tôi nhận thấy trước kia tôi đã khùng.
Bây giờ, nghĩ lại, tôi không biết có nên hãnh diện về xử sự này không, 50 phần trăm số độc giả tờ báo này, chắc cũng chẳng để ý đọc bài đó. Khi tôi còn nhỏ, dì Viola đưa bà ngoại tôi về nhà săn sóc, chiều chuộng cùng với bà mẹ chồng. Tôi thuộc lời ấy như lời Thánh kinh và theo đúng như vậy.
Tôi cầu nguyện hăng hái, vì sống chết do lời cầu nguyện đó - mà thiệt đúng như vậy. Nhưng biết lợi dụng những thất thế mới là điều cần thiết. Tôi giữ chiếc còi ấy làm kỷ niệm để nhớ một người đã biết coi rẻ những chuyện lặt vặt.