Nhưng nắng giọi làm lở sơn, nên chính tay tôi phải sơn lại. Vậy, muốn thay đổi hành động của một người mà không làm phật ý họ và cũng không gây thù oán: Bức thư thường lắm, phải không? Vậy mà nó "mầu nhiệm" lạ lùng.
Chỉ một sự hăm hở tự nhiên lại hôn cha trước khi đi ngủ, đủ chứng điều đó. Nhiều năm sau, ông lại dùng thuật đó. Khi ra về, bà khách quý nhất của tôi hỏi:
Nhưng tôi ngại rằng cái phong trào chỉ trích và nghi ngờ các vị chỉ huy mà ông rải rác trong quân đội sẽ trở lại hại ông. Ông đó thực có khiếu, có thiên tài dẫn đạo người. Chúng ta tự bào chữa rằng như vậy lâu quá, mà công việc ta bề bộn quá.
Cho nên trong khi nói chuyện, nếu bạn có tánh hay nhắc đi nhắc lại cho một người nghe rằng họ lầm, thì xin bạn mỗi buổi sáng, quỳ gối tụng đoạn sau này, rồi hãy điểm tâm. Tôi không ngờ rằng ông nói chuyện vui vẻ như vậy. Ông nói trong một bức thư:
Thiệt đáng tiếc, và tôi thay mặt cho hãng, xin lỗi ông. Lần sau trở lại nghe ông ta tiếp tục cuộc diễn thuyết giông tố của ông. Người kia vâng lời, theo ý ông và có công giúp ông nhiều nhất trong cuộc vận động bầu cử đó.
nhưng, nghĩ kỹ, lỗi đó cũng không nặng gì, chỉ là. Mắng, giảng giải, dỗ ngọt, đều vô hiệu. Bạn có biết câu chuyện lạ lùng này không? Sau ngày dài làm lụng khó nhọc, một mụ chủ trại dọn cho những người giúp việc một đống cỏ khô thay bữa chiều.
Cho nên khi tự buộc tội tôi rồi thì chú đó chỉ còn mỗi một cách giữ lòng tự trọng là tỏ một thái độ khoan hồng. Đừng bảo phải là một quốc vương trên ngai vàng hay là một đại sứ của Mỹ ở Pháp mới cần thi hành triết lý đó. Rồi Hoàng đế siết chặt tay Von Bulow, không phải một mà nhiều lần, Guillaume II đã xúc động tới nỗi, trong ngày đó, có lần giơ hai quả đấm lên nói:
Không phải tranh biện mà làm cho người ta tin được. Mỗi buổi tối ở Nghị viện ra, ông vội về nhà để cho bà biết những tin tức hôm đó. Chân thành kính chúc".
Sao chúng ta chẳng theo họ, cởi nỗi buồn phiền của ta ở sau cánh cửa rồi hãy vô nhà chúng ta? Biết bao người trong bọn chúng ta, không dám lớn tiếng với một khách hàng, một bạn đồng nghiệp, mà cho sự réo vợ một cách hách dịch tàn nhẫn là một điều tự nhiên. Elbert Hubbard, một trong những nhà viết chuyện hàng ngày đặc sắc nhất đã làm cho người ta say mê, thường bị người ta oán dữ vì những bài chỉ trích của ông, nhưng nhờ ông khéo léo cho nên thường khi kẻ thù của ông lại thành bạn thân của ông. Có khi cháy lan rộng, đến nỗi phải kêu lính chữa lửa tới.
Nhà chế tạo ngắm nghía hồi lâu không nói nửa lời rồi tuyên bố: "Để tôi suy nghĩ ít bữa". Bà nhất định không bao giờ để cho ông ở một mình hết, luôn luôn sợ ông có ngoại tình. Bây giờ, gặp người coi thang máy, người giữ cửa, người bán giấy xe, gặp ai tôi cũng chào hoặc mỉm cười.