Tôi nói bạn sử dụng ái tình cách phải lẽ. Tôi phải lãnh đạm với sự trêu bẹo của nhiều cánh hoa đang chờ bướm. Tập Thơ Thơ và hằng loạt nhạc phẩm của nhiều nhạc sĩ trẻ tuổi mà bạn từng biết là bằng chứng cụ thể.
Thầy rao bài lẹ, thì họ rầy bằng cách tắc lưỡi, quăng bút. Họ đem chuyện bạn khác, chuyện giáo sư, hàng xóm ra bàn. Nhấn mạnh các nhân đức xã hội trong các môn thể dục, thể thao, như đoàn kết, tương trợ, nhường nhịn, hợp lực v.
Bạn trai lối 12, 13 tuổi có sự sinh hoạt trí tuệ kỳ lạ. Cha không bao giờ yêu mẹ mà keo kiết để mẹ túng thiếu. Còn bốn người thân thích nhau có thể từng hai người yêu nhau cách sai quấy.
Ngày xưa chế độ gia đình cứ trói buộc sự khai trí của bạn gái một phần nào, nên ở nhiều lĩnh vực trí thức họ vắng bóng. Người ta có thể làm một từ điển về danh ngôn ca tụng tình tâm giao. Ta đã biết bảntính ái tình bạn trai là bội bạc.
Tốn tiền cất học đường, trường thi mà chỉ lo khai trí thì rồi cũng sẽ tốn tiền cất nhà ngục, nhà thương điên, nhà thương bịnh dương mai hay trại giáo hóa. Mà cái gì mạnh thì thu hút, còn cái gì bị thu hút thì yếu. Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều.
Có bạn trai coi rẻ vải lụa cao tiền, có tiền lắm mà mua vải thô vải tù nhân mặc, để may đồ theo kiểu chăn bò bên Mỹ. Nhân cách có nhiều hình thức. Cách chung thì trong gia đình, cha để mẹ giữ tiền.
Phải nỗ lực tập dụng lá bùa nầy thì mới mong trị được tật hời hợt lúc hội hiệp với quần chúng trong đó có bạn gái. Bị thứ tinh thần đó mà bạn trai, dù muốn dù không, mang tật mâu thuẫn. Các đường gân thớ thịt trào tràn nhựa sống xô đẩy họ yêu đời, tin tưởng ở sức khỏe, tài đức tương lai của mình.
Phần đông những thanh niên nầy, bị hối hận vì sau cùng họ thấy hạnh phúc gia đình đòi hỏi những thực tế để được trường tồn. Có lẽ bạn trai ấy ngay từ nhỏ lớn lên trong hăm dọa, kinh hoàng của bom đạn. Tôi muốn đưa ra ánh sáng cái khả năng tự nhiên của tinh thần họ, là thứ tinh thần mang bản chất suy nghĩ.
Tôi không chịu ai khuyên mình hết sầu. Có ai dám chê bạn là yếu đuối, không anh hùng khi bạn đi ngang chuồng lợn bịt mũi, chạy lẹ như đi trốn không. Riêng về điểm nầy nữa, bạn trai có thể tự hào là phái mạnh.
Nhưng khi lỗi lầm họ để ý đến sự rầy la, trừng phạt của người lớn hơn là lý lẽ ích lợi hay tai hay tai hại mà người lớn chỉ vạch. Theo đ à nhổ giò và đổi biến, tâm hồn họ biến hóa. Bạn làm giáo sư Pháp văn, bạn giảng Pascal.