Khi chúng ta nhìn thấy con thiên nga đen đầu tiên, kết luận "tất cả thiên nga đều màu trắng" đã trở thành một kết luận sai, trừ khi bạn chọn một cách khác để gọi con thiên nga đen đó. Người đàn ông cuối cùng đã đưa ra đề xuất sử dụng những chiếc mũ, phương pháp tư duy mà anh ta đã đọc tóm tắt trên tờ báo. Nhưng nếu bởi sử lạc quan sẵn có mà bạn có những hành động theo những cacáh đã được chọn lựa trước thì sự lạc quan mà bạn có được lại làm khó cho bạn trong khi bạn suy nghĩ mọi việc.
Tuy nhiên, chính những tình cảm đó vẫn luôn được thể hiện dưới vỏ bọc là những lập luận lôgíc. Những người bằng lòng với kỹ năng tư duy của mình thường là những người tự mãn, luôn cho mình là phải. Nhưng nếu mọi người đều đưa ra được những ý kiến tích cực, chiếc mũ đen nên được mọi người sử dụng ngay để đưa ra những cản trở và khó khăn.
Thực ra, chiếc mũ đỏ giống như một tấm gương phản chiếu xúc cảm của mọi người theo mọi góc độ. Như vậy, để tồn tại, chúng ta luôn phải cẩn trọng. Nó như một thành ngữ được mọi người chấp nhận và sử dụng.
Có cũng là người có khả năng xem xét các ý tưởng giống với cách một giám đốc tài chính xem xét các vấn đề về tài chính. … Đó là một ý tưởng tuyệt vời nhưng mô hình hiện tại của nó đòi hỏi chi phí quá cao. Lúc đó mọi người cùng nhìn lại tất cả những quan điểm được đưa ra dựa trên lối tư duy đồng thuận.
Giờ tôi muốn biết quan điểm của anh theo chiếc mũ xanh lá cây. Liệu có điều gì chúng ta cần phải thận trọng ở đây? Chúng ta hãy dành thời gian sử dụng chiếc mũ đen để suy xét. Từ ngẫu nhiên ta chọn là từ con ếch.
…Cả hai lời khẳng định trên đều đúng. Có thể bạn sẽ vẫn là một chuyên gia phê phán. Smith này, chúng tôi chưa được nghe ý kiến của anh.
Tất nhiên là chúng ta nên sử dụng những chiếc mũ riêng biệt để thể hiện riêng xúc cảm và khả năng trực giác, nhưng như vậy chỉ làm vấn đề thêm phức tạp. Vậy những hướng chuẩn khác nhau để mọi người cùng xem xét vấn đề là gì? Mọi người không tranh cãi về quan điểm của người vừa nêu mà tìm cách cung cấp một cách tối đa dữ liệu có liên quan, phù hợp.
Và cách biểu lộ tình cảm tự nhiên lúc này được xem là không tinh tế. Một doanh nhân khởi sự một công việc kinh doanh. Do vậy, xét cho cùng thì mục đích của việc bày tỏ quan điểm là việc cảm xúc được biểu lộ.
Tuy nhiên, tôi sẽ nhắc lại chúng. …John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Thường thì những người trở thành người sáng tạo chính là những người dành nhiều thời gian để cố gắng là một người sáng tạo bởi vì họ có động lực thúc đẩy chính là sự sáng tạo.
Trong trường hợp ngược lại ý tưởng sẽ vẫn chỉ thuộc riêng về những người đề xuất ra chúng. Có bốn người: một người đứng đằng trước ngôi nhà, một người đứng đằng sau, và hai người còn lại đứng ở hai bên. Lối tư duy chiếc mũ vàng đưa chúng ta đi xa hơn sự xét đoán và những đề xuất.