Tất cả của trần thế đều làm khổ con người: chưa được thì khổ, bôn ba tìm kiếm được rồi thì khổ lo lắng bảo tồn, rủi mất thì khổ hối tiếc, tìm lại được một thời gian thì khổ nhàm chán. Đàn ông có khi lòng vắng lạnh tình yêu không mấy ai ác độc như một nhân vật của Virgile, nữ hoàng Didon trong câu: Ước gì một ngày nọ xuất hiện từ hài cốt tôi một tay phục thu. Bạn trai thiếu niên, thanh niên khó chú ý học hành lắm.
Khi sinh lực dồi dào, lòng yêu đời nổi dậy, bạn trai thích hưởng ứng những phong trào khỏe. Hồi đó tới bây giờ bạn biết tình yêu nhưng chưa sống tình yêu. Giáo sư bắt buộc cạo sát họ vẫn thuộc rành được.
Họ cho cha mẹ không hiểu họ rõ ràng. Họ hay đánh lộn với anh chị em trong nhà, vô lễ với thầy, ra đường nghinh ngang, một phần lớn là trọng danh dự nhiều khi cách mù quáng. Các nhà giáo dục hay lãnh đạo những tổ chức nam thanh sống chung nên rất mực khôn ngoan đề phòng các quái tật trên.
Họ hồ nghi không ai quan tâm tới họ. Mẹ ăn uống để con sống. Yêu là truyền cảm, trao đổi tâm hồn, tìm hạnh phúc cho đối tượng tình yêu của mình.
Họ phải mang trong mình lá bùa chí dũng. Bài làm thì làm cho chóng rồi, bài học thì học qua loa. Họ bất kể chấm phết, dụng ngữ, mệnh đề.
trực giác phải căn cứ vào kinh nghiệm được soi sáng bởi lý trí. Nó đổi như trở bàn tay. Họ tự ý dập tắt tiếng lòng, hy sinh đi một trái tim của một cá nhân để chiếm hữu bao nhiêu tâm hồn cần họ cứu rổi và nhất là để chiếm hữu Thượng đế là đấng toàn chân, toàn thiện, toàn mỹ, toàn phúc.
Khi người bạn trai từ 12 tuổi trở đi, các hạch phát tiết chất dịch truyền sinh phát triển. Còn một chục bánh xèo, vài đòn bánh tét, bạn trai có kẻ ăn như không là chuyện thường. Thưa bạn! tôi không biết bạn sống trong gia tộc nào, tên gì, từ đâu đến, học trường nào.
Đời họ tôi thấy rất lên hương! Mà phải có tâm hồn cao cả anh dũng lắm mới làm được. Tôi hiểu lương tâm ở đây là quan năng tinh thần dùng để tự nhận thức và đánh giá thiện ác những hành vi nhân linh (actus humanus). Kỵ nhất là người ngạo nghễ, nói mỉa mai, chỉ trích xiên xỏ.
Họ không thích những bài sử bàn về chính trị rắc rối, những con số bề dài của sông, bề cao của núi trong địa lý. Nhưng làm xong họ nằm trên võng hay ghế phô tơi cách biệt sự ồn ào của gia đình. Bạn trai buổi dậy thì có rất nhiều thứ mâu thuẫn đó.
Đứng về mặt giáo dục hay xã giao, trước một bạn trai nếu muốn am hiểu họ, thu tâm họ, nhất định ta phải cực kỳ thận trọng. Đó là chưa nói đoạn trường lúc chạm trán với bà mẹ hay chị của người yêu là những kẻ không ưa thích họ vì cho là phá hôn nhân của con em. Con có nhớ con họa mi hót sau hè nhà mình và nhảy làm những hoa đ ào rụng, mẹ lượm cho con chơi không! Mùa xuân hoa cỏ cười.