Họ yêu, họ nóng nảy, họ thương tâm, họ nhát, họ hăng hái đều có lúc rất mãnh liệt. Hồi lúc lo về trung học, tôi thấy nhiều bạn trai bàn chuyện tâm tình với nhau cũng hết sức dễ dàng. Không có niềm vui nào đậm đ à bằng niềm vui sau lúc thắng được cơn cám dỗ về thể xác thịt.
Mấy trang sau, ta sẽ có diệp làm sáng tỏ mục đích cao cả nầy của đấng vạn năng. Một Phao lo, một Vincent de Paul, một Phan văn Minh chẳng hạn. Cha mẹ cũng như ai có nhiệm vụ rèn đúc họ nên thân mật vạch trần cho họ thấy những việc làm theo tình cảm hay lưu lại những ác quả.
Điều bạn nên để ý trước là họ ít khi quan sát ai lắm. Quần áo họ treo chài treo lưới. Đôi khi trong đời sống gia đình, người bạn trai muốn sống một mình một cõi.
Ta đừng tự dối và gạt người. Tình yêu của cha đối với con được buộc một cách gọi là mỏng manh như vậy mà tại sao phần đông người cha có tinh thần đảm đương lo cho gia đình đến thế. Họ kiếm trong đó những ngụ ý, thâm ý gì theo họ muốn đó.
Vào buổi dậy thì được lôi cuốn bởi những mộng lớn về tương lai họ còn hiếu động hơn nữa. Cho họ biết giá trị tâm hồn con người không có gì sánh được. Họ sống cách vô ý thức, một lối sống vô chánh phủ.
Ngồi trên đi văng nói chuyện với mẹ đang may, họ để lòng mình trôi trên cánh bướm. Biết bao nhiêu nam sinh chưa sạch máu đầu là đã chủ trương không lặp gia đình. Nhưng phần đông bạn gái không làm được vậy như bạn trai hay thiểu số bạn gái nầy.
Tôi chỉ nói họ dễ bị dẫn dụ thôi. Giá trị của mình hơn hay kém tùy rất nhiều ở kẻ mình kết bạn. Chúng chỉ bổ ích đặc biệt cho kẻ thành nhân hay thanh niên từ 17 tuổi dĩ thượng.
Họ muốn cho hoàn cảnh người yêu phải xảy ra như họ muốn chớ không ngờ nó có thể khác và có khi phải khác. Phải họ làm chết sống, không phải họ còn phá hoại nữa là khác. Con cọp thu hình trong bụi rậm họ tưởng con cọp thành chiên, chồm tới bắt.
Rất tiếc, nền giáo dục ngày xưa thích bắt tuổi trẻ học thuộc lòng nhân chi sơtính bổn thiện bỏ quên tập óc phán đoán mà nền giáo dục ngày nay cũng không hơn gì lắm. Mấy năm lăn lóc trong nghề giáo dục thiếu và thanh niên nam nữ, tôi biết được bao nhiêu bạn trai không theo tôn giáo nào hết mà lương tâm tự nhiên trong trắng. Những cuộc bàn tâm sự cách thành thực trong tinh thần tín cẩn, những cuộc chơi giải trí, những giờ đọc sách lành mạnh là tiên đan để trị bịnh cô độc của bạn trai dậy thì.
Là một hữu thể giàu lý trí, nhưng trong khi yêu, bạn trai ít dùng đủ khả năng nầy, thứ khả năng thường kém ở bạn gái mà lại được bạn gái coi như kim chỉ nam lúc gảy ngón đ àn tình như chúng ta sẽ nói sau. Mẹ nào dám cộc cằn, thô lỗ vì mẹ sợ con mẹ ra đời hung hăng, ác độc. Ưa lý luận, nói đúng hơn là ưa lý sự nhưng bạn trai không thích thiên hạ lý phục mình lắm đâu.